Üriner Sistem Taş Hastalığı

Üriner Sistem Taş Hastalığı

Üriner sistem taşları, prostat hastalıkları ve idrar yolu enfeksiyonlarından sonra idrar yollarını en sık etkileyen üçüncü hastalıktır. İdrar yollarında mineral tuzlarının çökerek birikmesi, böbreklerde ve mesanede taş oluşturmaktadır. Taş oluşumu ile ilgili çok sayıda teori ortaya atılmıştır. İdrarda kristal atılımının fazla olması, sanayileşmiş toplumda yaşamak, kötü beslenme ve diyet önerilerine uymamak, fazla sıvı kaybına neden olan meslekler, sıcak iklimde yaşamak, ailede taş hastalığı öyküsü olması ve bazı ilaçlar taş oluşumunu arttırabilir. Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla görülmektedir.

Bizim coğrafyamız kalsiyum taşları açısından endemik olmakla birlikte (%80-85); sistin, ürik asit, struvite taşları da görülmektedir. Taşların infrared spektroskopi veya X ışını difraksiyon yöntemleri ile analiz edilip cinslerinin belirlenmesi; taş tedavisinin planlanması, tekrarlarının önlenmesi ve uygun diyetin planlanması açısından çok önemlidir. 

Üriner sistem taş hastaları böğür ağrısı, bulantı-kusma, kasığa vuran ağrı, idrarda kanama ve kimi zaman ateş şikayetleri ile acile başvurmaktadır. Taş ağrısı kuvvetlidir ve doğum sancısından sonra en ciddi ikinci ağrı olarak bahsedilir. Taş eğer böbrekte ise yıllarca belirti vermeden büyüyebilir ve çeşitli enfeksiyonlar ile birlikte böbrek fonksiyonlarının kaybına neden olabilir. 

Muayenede üriner sistem taşlarından şüphe edilmesi durumunda görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Röntgen ve ultrasonografi ile taş görülebilir ancak diğer yöntemlere göre en güvenilir olanı bilgisayarlı tomografidir. Tomografi ile taşın varlığı dışında yeri, boyutu, şekli ve dansitesi (HU) gibi kritik bilgiler elde edilmektedir.