Böbrek Taşı Neden Oluşur?

Böbrek Taşı Neden Oluşur?

Böbrek taşları, idrar içerisinde erimiş halde bulunan küçük moleküllerin çeşitli nedenlerden dolayı bir araya gelerek birleşmesi ve büyümesi sonucunda oluşmaktadır. Böbrek taşı oluşumunu cinsiyet, yaş, genetik faktörler, coğrafi bölge, iklim, sistemik hastalıklar, ırk, meslek, beden kitle indeksi ve sıvı alımı gibi birçok faktör etkilemektedir. 

Taş oluşumunda en önemli risk faktörü genetik yatkınlıktır. Ailesinde taş hastalığı görülen bireyler, görülmeyen bireylere göre 2-3 kat daha fazla risk altındadırlar. 

Taş hastalığı sıcak iklimlerde yaşayan kişilerde daha fazla görülür. Bu durum daha fazla sıvı kaybı olması ile açıklanmaktadır. Dolayısı ile kişinin yaşadığı coğrafya da böbrek taşı oluşumunda etkilidir. Benzer şekilde mesleği nedeniyle sıcak etkisi altında kalan ve fazla sıvı kaybeden kişilerde de böbrek taşı riski artmaktadır.

Yapılan çalışmalarda özellikle otuzlu ve ellili yaşlarda taş hastalığı görülme sıklığının arttığı gösterilmiştir. Ayrıca erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla görülmektedir.

Sıvı tüketiminin az olması ve hareketsiz bir yaşam da böbrek taşı oluşumunu arttırmaktadır. Günde 2.5-3 litre sıvı tüketen böbrek taşı hastalarında, tekrardan taş oluşumunun ciddi derecede azaldığı gösterilmiştir.

Suyun sertlik derecesi ve içeriği ile taş oluşumu arasında kanıtlanmış bir ilişki bulunmamaktadır. Protein ile karbonhidrat alımını azaltmak ve özellikle lifli gıdalardan zengin beslenmek; böbrek taşı oluşumunu azaltmaktadır.

Böbrek taşı oluşumunu azaltmak için en önemli önlemlerden biri de tuz tüketimini azaltmaktır.

Obezite, beden kitle indeksinin yüksek olması ve şeker hastalığı ile böbrek taşı oluşumu arasında yakın ilişki mevcuttur. Ayrıca inflamatuar bağırsak hastalıkları (crohn), renal tubuler asidoz, paratiroit bezlerinin fazla çalışması tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları, böbrek çıkımı darlığı, gut hastalığı ve geçirilmiş bağırsak ameliyatları (obezite cerrahisi) da böbrek taşı oluşumunu artırmaktadır.

Sağlıklı ve taşsız günler dilerim.

Doç. Dr. Serkan AKAN